Franchise Hukuku
Franchise sözleşmesi, Borçlar Kanunumuzda düzenlenmiş değildir. Bu düzenlemenin olmadığı diğer ülkelerdeki gibi Türkiye'de de bu tür sözleşmeler sözleşme özgürlüğü prensibi uyarınca, fakat hukuk düzeninin içinde kalmak kaydıyla taraflar arasında serbestçe düzenlenir. Franchise sözleşmesinin satış, kira, vekâlet, hizmet, hasılat kirası sözleşmeleri gibi Borçlar Kanunu'nda yer alan sözleşme türlerine benzer yanları olduğu gibi, Ticaret Kanunumuz da yer alan acentelik ilişkisine de benzemektedir. Ancak belirtmek gerekir ki, franchise sözleşmelerini, yukarıda belirtilen sözleşme tiplerinden hiçbirine kesin çizgiler içinde oturtmak mümkün değildir. Bu nedenle doktrinde, kanunda düzenlenmediğinden dolayı isimsiz sözleşme olan franchise sözleşmesinin sui generis ya da karma bir sözleşme olduğuna dair çeşitli görüşler bulunmaktadır.
Franchising sözleşmesine, mahiyetine uygun düştüğü ölçüde benzerlik gösteren sözleşme hükümlerinin kıyasen uygulanabileceği kabul edilmelidir. Bu konuda alanında uzman avukatlarımızdan Ömer Nazlım öncülüğündeki tecrübeli ekibimiz ile sizlere danışmanlık sağlamaktayız.
Franchising Sözleşmesinde Olması Gereken Hükümler:
- Franchisor`a (isim hakkını satan) tanınan haklar
- Franchisee`ye (isim hakkını alan) tanınan haklar
- Franchisor`ın yükümlülükleri
- Franchisee`nin yükümlülükleri
- Franchisee`nin yapacağı ödemelerin şartları
- Faaliyet bölgesi (Franchise Territory)
- Franchisee`nin ilk yatırımını çıkartmasına yetecek uzunlukta olması gereken anlaşma süresi
- Franchisee`ye sunulacak olan mal ve hizmetler
- Reklam programları
- Franchising sözleşmesinde bulunması uygun olacak diğer hususlar;
- Sözleşmenin yenilenme koşulları
- Franchisee`nin işletmesini satma ve/veya devretme koşulları ve Franchisor`ın böyle bir halde
- ön alım hakkı
- Bireysel Franchisee`nin, Franchisor`un ayırdedici işaret, ticari ad, ticari marka, hizmet markası, dükkan tabelaları, logo ve diğer ayırdedici belirtilerini kullanma şartları
- Franchisor`un sistemi yanileme ve uygulanan metotları değiştirme hakkı ve bunların uygulanmasına ilişkin hükümler
- Sözleşmenin feshi veya sona erdirilmesi halinde Franchisor`ın sahibi olduğu veya kullanma ve kullandırma hakkına sahip olduğu veya kullanma ve kullandırma hakkına sahip olduğu veya kullandırma hakkına sahip olduğu maddi ve/veya gayrimaddi hakların franchisor`a geri iadesine ilişkin hükümler
- Rekabet yasağına ilişkin hükümler
- Sır saklama yükümlülüğü
- Taraflar, müzakerelerde üzerinde anlaştıkları her hususa sözleşmede yer vermelidirler.
Franchise Sözleşmesi’nin Sona Ermesi:
a) Sürenin Dolması: Franchise sözleşmesi genellikle başlangıçta kararlaştırılan belli bir süre için kurulur. Kararlaştırılmış sürenin dolması ile sözleşme kendiliğinden sona erer.
b) Olağan Fesih: Bu fesih türü, sözleşmenin, taraflardan birinin tek taraflı beyanıyla geleceğe yönelik olarak ve bir sebebe dayanma zorunluluğu olmaksızın sona erdirilmesidir. Olağan fesih, belirsiz süreli olarak yapılmış bir sözleşmede yapılabilir. Ancak belirli süreli franchise sözleşmesinde taraflar baştan kararlaştırmışlarsa olağan fesih mümkün olur.
c) Olağanüstü fesih: Sözleşmenin bu şekilde sona erdirilmesi, taraflarca öngörülmeyen durumların ortaya çıkması veya taraflardan birinin borçlarını yerine getirmemesi gibi onlardan sözleşmeyi sürdürmelerinin beklenemeyeceği durumlarda sözkonusu olur.
d) Diğer sebepler: Taraflardan birinin ölümü, sürekli olarak fiil ehliyetini yitirmesi, iflasına karar verilmiş olması hallerinde de kural olarak franchise sözleşmesi sona erer.